Przełącznik akustyczny
Opisany układ jest przełącznikiem akustycznym, np. do światła. Przy silniejszym klaśnięciu w dłonie przełącznik zapala światło, przy ponownym klaśnięciu - gasi. Można sobie wyobrazić wiele domowych zastosowań tego urządzenia: gdy wchodzimy do ciemnego pomieszczenia, w którym włącznik znajduje się z dala od drzwi lub gdy chcemy, leżąc w łóżku, wyłączyć znajdujące się w innej części pokoju radio.
Zasada
działania
Dźwięk wywołany klaśnięciem, odebrany przez
mikrofon, powoduje powstanie małego (kilka mV) sygnału, który
zostaje wzmocniony przez tranzystor T1. Na jego wyjściu
pojawiają się jednak oscylacje. Aby pozbyć się ich, sygnał
jest przekazywany do wzmacniacza operacyjnego US2. Po podaniu na
jego wejście wzmocnionego sygnału z mikrofonu, opuszcza na 0,5
sekundy stan spoczynku (a więc na czas dłuższy, niż trwają
oscylacje) i generuje sygnał, który jest z kolei doprowadzany
do układu bistabilnego US3. Na wyjściu tego układu występują
dwa napięcia: 0V w stanie spoczynku i około 12V w stanie pracy.
Ponieważ sygnał ten jest za słaby do uruchomienia
przekaźnika, należy go wzmocnić za pomocą tranzystora T2.
W stanie spoczynku na końcówce 3 układu scalonego US2 powinno występować napięcie 0V, natomiast na końcówce 2 należy ustawić za pomocą potencjometru P1 napięcie nieco większe od 0V. Wówczas na wyjściu (końcówka 6) napięcie również będzie równe w przybliżeniu 0V. Po pojawieniu się sygnału wejściowego na końcówce 6 pojawi się napięcie 12V, które zostanie doprowadzone do wejścia zegarowego układu scalonego US3. W konsekwencji napięcie 12V pojawi się na końcówce 1 układu scalonego US3, co spowoduje odblokowanie tranzystora T2, wzbudzenie przekaźnika i zaświecenie się LED D6.
Kondensator C10 i rezystor R7 służą do wymuszania stanu spoczynku układu bistabilnego US3. Drugi układ bistabilny, wchodzący w skład US3, nie jest wykorzystywany, a jego wejścia są zwarte z masą. W zasilaczu użyto scalonego stabilizatora US1 ze względu na wrażliwość stopnia wzmacniającego z tranzystorem T1 na zmiany napięcia zasilania. Zamiast mikrofonu można użyć głośnika o impedancji 4om lub 8om.
Budowa i
uruchomienie
Zmontowane układy przełącznika i zasilacza należy
umieścić w obudowie. Diodę LED trzeba umieścić na ścianie
czołowej obudowy, a następnie połączyć z płytką drukowaną
(punkty B i C). Mikrofon lub głośnik należy połączyć
przewodami z punktem A i masą układu.
Przy uruchamianiu urządzenia trzeba zwrócić uwagę, aby na kolektorze tranzystora T1 napięcie było równe mniej więcej połowie napięcia zasilania. Jeśli jest inaczej, należy dobrać wartość rezystora R1.
Autor: Marek Szczepański, Elektronika Praktyczna
[ Strona główna | Uwagi ]
