MEDIA
Nowa telewizja cyfrowa. Cyfra zapuka do każdych drzwi

Dobra wiadomość dla zwykłych zjadaczy chleba - i w ich domach będą się mogły pojawić najnowsze zdobycze techniki i to za nieduże pieniądze. Już za kilka tygodni ma się pojawić w Polsce cyfrowa telewizja naziemna, tańsza niż satelitarna. Teraz zła wiadomość - będzie to na razie tylko emisja eksperymentalna, a eksperyment może potrwać nawet rok.

Rozpoczęcie takiego eksperymentu zaproponowała Telekomunikacja Polska SA. Zwróciła się z tym do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, która postanowiła objąć patronat nad próbną emisją cyfrowej telewizji naziemnej. Rada wystąpiła już do Ministerstwa Łączności o określenie warunków technicznych takiej emisji, czyli o formalne określenie częstotliwości. Nie powinno być z tym kłopotu - możliwe kanały przekazu już wcześniej przygotował Instytut Łączności. Początkowo cyfrowa telewizja miałaby korzystać z tych samych kanałów przekazu, co telewizja analogowa.

Testowane mają być emisja i odbiór czterech polskich programów. KRRiTV proponuje, by były to Jedynka i Dwójka TVP oraz Polsat i TVN, oczywiście za zgodą nadawców. Czy odpłatnie? - Na razie na ten temat nie było mowy, ale jest to sprawa do rozważenia. Taki eksperyment nas przecież kosztuje - mówi Elżbieta Janczewska, dyrektor Biura Radiokomunikacji TP SA.

Eksperyment ma dokładnie określić zasięg nadajnika cyfrowego, który posiada już Telekomunikacja Polska (dotychczas prowadzono tylko symulacje) oraz wpływ tej emisji na telewizję analogową, która równolegle nadawana będzie z tego samego miejsca. Dlatego sygnał na razie nie będzie przeznaczony do powszechnego odbioru.

Wkrótce tylko cyfra

- To dopiero pierwszy krok w stronę naziemnej telewizji cyfrowej - mówi Juliusz Braun, szef KRRiTV. - I tak kiedy zakończy się eksperyment i taka telewizja ruszy naprawdę, przez dziesięć lat sygnał emitowany będzie równocześnie analogowo i cyfrowo. Nie można przecież powiedzieć ludziom, by wyrzucili swe dotychczasowe odbiorniki na śmietnik.

W niektórych krajach cyfrowa telewizja już powoli wypiera analogową. W USA za sześć lat mają być wyłączone tradycyjne, analogowe nadajniki telewizyjne. Z miesiąca na miesiąc naziemna telewizja cyfrowa (digital terrestrial television, czyli DTT) zdobywa tysiące widzów na świecie. Wzorcowy przykład to Wielka Brytania, gdzie w 1998 r. jako pierwsza wystartowała telewizja ONdigital, wykorzystując hasło reklamowe: "Większy wybór przez normalną antenę". Dziś ONdigital ma już ok. 300 tys. abonentów.

Polacy mogli dotychczas odbierać telewizję cyfrową tylko dzięki satelicie. Dwie obecne na naszym rynku platformy zdobyły już ponad 600 tys. abonentów.

Na pewno będzie taniej

Czym różni się cyfrowy przekaz naziemny od satelitarnego? Przede wszystkim jest tańszy, i to zarówno dla widzów, jak i stacji telewizyjnych. Nadawcy dostarczać będą swój program do stacji nadawczej, czyli multipleksera, który scala cztery programy w jeden strumień. Potem koduje je cyfrowo, dodatkowo szyfruje, by program odbierali tylko ci, którzy za to płacą (podobnie jak Canal Plus i HBO) i z nadajnika puszcza sygnał w eter. Ponieważ nie trzeba korzystać z pośrednictwa satelity, odpadają koszty wynajęcia transponderów (fragmentów satelity). Zmniejszą się też wydatki na nadajniki i ich eksploatację, bo do przekazu naziemnego wystarczą nadajniki mniejszej mocy.

Zaoszczędzą również widzowie. Dziś do odbioru cyfrowej telewizji satelitarnej potrzebna jest antena satelitarna i skomplikowany dekoder, który odkodowuje program i umożliwia wiele dodatkowych operacji. W telewizji naziemnej antena satelitarna nie będzie potrzebna. A dekoder będzie zapewne tańszy, bo będzie mniej skomplikowany, jako że przekaz naziemny nie będzie tak pojemny jak satelitarny.

Mniejsza pojemność to właśnie jedna z podstawowych wad przekazu naziemnego. I tu - oprócz programów telewizyjnych - korzystać będzie można z dodatkowych usług, np. wybierać wersję językową oglądanego filmu, słuchać programów radiowych, korzystać z usług bankowych itp., ale na pewno w dużo mniejszej skali, niż możliwe jest to za pośrednictwem satelity. Głównie dlatego, że liczba naziemnych kanałów przekazu sygnału telewizyjnego jest mocno ograniczona.

Przekaz naziemny ma natomiast jedną zaletę, której trudno szukać w przekazie satelitarnym - umożliwia nadawanie programów dla lokalnych społeczności, co trudno sobie wyobrazić za pośrednictwem satelity (wysokie koszty, szeroki zasięg).

Radio cierpliwie czeka

Do emisji sygnału w technologii cyfrowej od pół roku gotowe jest już publiczne radio. W listopadzie ub.r. zainstalowało nadajnik na trzydziestym piętrze Pałacu Kultury i Nauki, znalazło odpowiednie częstotliwości, ale od ponad roku nie może się doczekać zgody Ministerstwa Łączności, by uruchomić emisję. System Digital Audio Broadcasting (DAB) umożliwia umieszczenie w jednej radiowej częstotliwości aż sześciu programów radiowych, dlatego PR zamierza zaprosić do współpracy także dwóch nadawców komercyjnych. Na razie jednak mało kto liczy na szybką popularyzację radia cyfrowego, gdyż odbiorniki DAB są jeszcze bardzo drogie (ponad 4 tys. zł). - A częstotliwości UKF są tak dobre, że różnica między sygnałem cyfrowym a analogowym może być trudno zauważalna dla przeciętnego odbiorcy - mówi Adam Brodziak, naczelny inżynier Polskiego Radia. Radio cyfrowe może - oprócz normalnych programów radiowych - wyświetlać na ekranie zdjęcia, dostarczać potrzebne informacje o pogodzie, ruchu drogowym itd.

Luiza Zalewska

--------------------------------------------------------------------------------

Telewizja cyfrowa to przede wszystkim doskonała jakość dźwięku i obrazu. Niektórzy porównują jej obraz do dzieł surrealistów, a jakość dźwięku do jakości płyt kompaktowych. Wszelkie zakłócenia eliminuje sposób, w jaki nadawany jest sygnał, który przybiera postać ciągu cyfr binarnych, czyli zer i jedynek. Sieć cyfrowa jest też bardzo pojemna dzięki możliwości zmniejszania objętości przesyłanych danych. W jednym kanale telewizji analogowej pomieścić można cztery programy, zapewniając ich doskonałą jakość techniczną. Na jednej częstotliwości radiowej mieści się sześć programów.