Brachyderes incanus L. - choinek szary



 

Cechy rozpoznawcze

    Chrząszcz ten długości 7-11,5 mm ma ciało czarne, owalnie, nieco spłaszczone i wydłużone, pokryte drobnymi, przylegającymi brunatnoszarymi lub złota wo błyszczącymi łuskami i włoskami, tworzącymi plamki. Na głowie i przedpleczu widoczne są szare włosiki z pojedynczymi łuseczkami. Nie ma zdolności latania. Cechą charakterystyczną dla tego rodzaju, jak i dla rodzaju Polydrosus (obryzg), jest bruzdka czułkowa, nie całkiem widoczna dla patrzącego z góry, głęboka na całej swej długości i ostro zarysowana. Ryjek jest zawsze bez płatowatego rozszerzenia.

Ekologia

    Charakterystyczny ten gatunek dla upraw i młodników (Schwerdtfeger, 1950) występuje licznie na słabych piaszczystych siedliskach, na młodych sosnach i świerkach. Szczególnie niebezpieczny jest żer chrząszczy w młodnikach w wieku 8-16 lat.
    Chrząszcze zimują w ściółce pod łuskami kory. Żerują po wyjściu z zimowisk najczęściej na igłach sosnowych w pobliżu pączków szczytowych. Łączące się ze sobą półkoliste wygryzienia tworzą jakby ząbki pił. Na zranionych igłach występują krople żywicy. Po jej zaschnięciu pędy wyglądają jak opryskane wapnem. Uszkodzone igły żółkną i opadają. Pączki nie są uszkadzane. Wyjątkowo spotyka się chrząszcze na drzewach liściastych (brzoza), na których ogryzają korę.
    Jaja, partiami po kilkadziesiąt sztuk, składane są wiosną do ziemi wkrótce po wyjściu samic z zimowiska. Łączna liczba jaj, jakie może złożyć jedna samica wynosi ponad 1000 sztuk. Beznogie larwy rozwijają się na korzeniach sosen i ogryzają je z kory. Żerują także na korzeniach wrzosu, a niekiedy również na korzeniach młodych 2-letnch świerków, odżywiając się cienkimi korzeniami.
    Żer larw choinka szarego na korzeniach różni się od żeru innych szkodników następującymi cechami: początkowo larwy wygryzają na grubych korzeniach placowate ranki wielkości grochu, które łączą się wkrótce ze sobą, a korzenie na przestrzeni kilku centymetrów zostają całkowicie pozbawione kory.
    Postacie dorosłe odbywają żer na igłach świerka oraz sosen wszystkich klas wieku. Największe nasilenie żerowania chrząszczy przypada na pierwszą połowę kwietnia.
    Do wrogów naturalnych tego gatunku należą m. in. owadziarki z rodziny Sphegidae (grzebaczowate).

Znaczenie gospodarcze

    Chrząszcze te powodują szkody W młodnikach sosnowych, larwy zaś mogą być groźne w uprawach lub szkółkach.