Chrząszcz ten długości 6-8 mm jest bardzo podobny do Pissodes notatus (smolika znaczonego). Ma barwę rdzawobrunatną. Ryjek i stopy są czarne. Przedplecze jest zaokrąglone. Tylne kąty przedplecza są mniej ostre i tępo zakończone. Powierzchnia jego jest pomarszczona i ziarnista. Kropki na pokrywach umieszczone w rzędach są delikatniejsze, a przepaski - jaśniejsze i bardziej białe.

    Smolik szyszkowiec występuje na niżu i w górach, gdzie opada sosnę pospolitą oraz kosówkę, rzadziej inne gatunki sosen (sosnę Banksa i sosnę czarną). Chrząszcz po przezimowaniu prowadzi żer uzupełniający na młodych pędach lub na zielonych szyszkach sosnowych. Rozwój zaś odbywa się z reguły w szyszkach. Samica składa po jednym jaju, rzadziej po kilka w kanaliki wygryzione na głębokość ryjka w zielonych, jednorocznych szyszkach. W jednej szyszce rozwija się nawet kilka larw (1-8). Larwy do sierpnia żerują w trzpieniu szyszki, a także wyżerają łuski i nasiona. Przepoczwarczenie odbywa się w sierpniu w kolebce poczwarkowej w zewnętrznej partii szyszki. Chrząszcz wygryza się okrągłym otworem z wiszących lub leżących na ziemi szyszek i zimuje. Generacja jest pojedyncza.

    Może wyrządzić pewne straty przy spotykanych niekiedy licznych pojawach. Porażone szyszki deformują się i przebarwiają początkowo na jasno-zielono, później przybierają kolor szarobrunatny, a potem schną i zwykle opadają przy silnych wiatrach w sierpniu lub we wrześniu. Zasiedlając pędy wierzchołkowe i boczne kilkuletnich sosen, w których rdzeniu żerują łatwy, powoduje ich brunatnienie i usychanie.