Pissodes notatus F. - smolik znaczony
 
 

Cechy rozpoznawcze

    Chrząszcz ten o długości 5-7 mm ma barwę rdzawobrunatną z szarobiałymi i żółtymi, nie-regularnymi plamkami z włosków. Przedplecze, najszersze u podstawy z ostrymi tylnymi kątami, u nasady mocno wycięte, ma kilka (najczęściej 4) wyraźnych, żółtobiałych kropek. Na punktowanych rzędami pokrywach widoczne są dwie poprzeczne przepaski - jedna szeroka u nasady pokryw, o barwie rdzawożółtej, przerwana pośrodku przy szwie (żółtawa od zewnątrz i biaława przy szwie), oraz druga tylna - za środkiem pokryw, tak samo ubarwio-na, ale nie przerwana. Ryjek dość długi i delikatny jest ciemnobrunatny, a w dolnej części zaczerniony.

Ekologia

Smolik znaczony występuje na niżu i atakuje osłabione drzewa sosny pospolitej, najczęściej w 3-15 let-nich młodnikach, czasami także w starszych (nawet 100-120 letnich) drzewostanach. Wyjątkowo występuje na świerku i modrzewiu. Chrząszcze pojawiają się w kwietniu i wygryzają małe otwory w pączkach i pędach sosnowych. Jaja składane są od maja do lipca na szyjkach korzeniowych młodych sosen, w okolicy dolnych okółków i umieszczane w niszy jajowej w nagryzieniach kory w liczbie do 4 a najwyżej 8 sztuk.
    Larwy wygryzają w łyku i bielu strzałki drzewa kręte chodniki larwalne biegnące ku dołowi i zapchane mączystymi trocinkami. Chodniki te, stykając się ze sobą, opasują całe drzewko i powodują jego zabicie. Kończą się one eliptycznymi, wygryzionymi w drewnie kolebkami poczwarkowymi, wyłożonymi długimi, białymi wiórkami. Młode chrząszcze wygryzają się na zewnątrz okrągłymi otworami. Generacja jest l-roczna.
    Żer chrząszczy jest znacznie mniej szkodliwy niż żer larw, gdyż osłabia tylko drzewka. Chrząszcze żerują na gałązkach zagłębiając ryjek aż po oczy. Nie wygryzają placowatych ranek jak to robią szeliniaki. Żer larw natomiast dla drzewek jest zabójczy.
    Do wrogów naturalnych smolika znaczonego należą m.in. dzięcioły, drutowce (rodzina Elateridae - sprężykowate) i prawdopodobnie larwy chrząszcza Opiło mollis L. - plasterek (rodzina Cleridae - przekraskowate). Najwięcej jednak wrogów stanowią pasożytnicze błonkówki (Ichneumonidae, Braconidae i Chalcididae) z rodziny gąsienicznikowaitych, męczelkowatych i bleskotek. Spośród nich najliczniej występuje ektopasożyt Bracon (Habrobracon) sordidator Rtz. (rodzina Braconidae). Spasożytowane larwy pozostawiają nietypowy obraz śladów żerowania.

Znaczenie gospodarcze

    Atakowane są źle rosnące uprawy, osłabione przez inne szkodniki lub choroby, a także uszkodzone przez zwierzynę lub pożar. W maju i czerwcu na zaatakowanych drzewkach widać krople żywicy na korze, później więdną pędy i rudzieją igły, a potem drzewko ginie. Gatunek ten zaliczony jest do bardzo groźnych szkodników upraw sosnowych.