Hylobius pinastri Gyll. - szeliniak świerkowiec
 
 
 
 

Cechy rozpoznawcze

    Jest to chrząszcz nieco mniejszy od szeliniaka Sosnowca i ma długość 6-9 mm. Wielkość nie jest jednak cechą odróżniającą go od poprzedniego gatunku. Przedplecze nie jest pomarszczone, ale także pokryte płytkimi, okrągłymi kropkami. Głębokie dołki na pokrywach z żółtymi plamami i kreskami z włosków zmniejszają się stopniowo ku ich końcowi. Odwłok jest równomiernie owłosiony. Nogi mają barwę brunatno czerwoną.

Ekologia

    Szeliniak świerkowiec towarzyszy zwykle gatunkowi poprzedniemu i nie różni się od niego zarówno bionomią jak i szkodliwością. Oba gatunki występują zarówno na nizinach jak i w górach (do 1700 m). Nie wyjaśniono jeszcze, czy mają one swoje rejony występowania.
    Główne nasilenie rójki przypada od końca kwietnia do początku czerwca, lecz okres jej trwania rozciąga się właściwie na całe lato, aż do września. Składanie jaj na martwe korzenie sosny i świerka zaczyna się w maju. Najchętniej samice składają jaja na korzenie pniaków, pochodzące ze zrębów w czasie ostatniej zimy. Samica skła-da jednorazowo wiele jaj do otworów wygryzionych w korze korzeni. Larwy lęgną się po 2-3 tygodniach. Początkowo żerują powierzchniowo kierując się w dół korzenia. Później rynienkowate chodniki zagłębiają się w drewno. W październiku larwy wygryzają na końcu chodnika hakowatą kolebkę poczwarkową. Przepoczwarczenie odbywa się jednak dopiero w następnym roku, w lipcu i sierpniu. Z jaj złożonych w maju chrząszcze pojawiają się od lipca do początku września następnego roku. Chrząszcze pojawiające się wiosną są najczęściej osobnikami, które opuściły poczwarki późnym latem poprzedniego roku, a dojrzały płciowo dopiero po przezimowaniu. Zimowanie odbywa się w ściółce, mchu lub butwiejących pniakach.
    Postacie dorosłe wygryzają lejkowate ranki w korze młodych drzewek, często w okolicy szyjki korzeniowej. Sadzonki silnie ogryzione giną.
    Generacja najczęściej jest dwuletnia (pierwszy raz zi-muje wyrośnięta larwa, drugi raz chrząszcz, który dopiero w następnym roku przystępuje do kopulacji). Tylko przy wyjątkowo korzystnym układzie temperatur generacja może być jednoroczna. Niekiedy notowane są bardzo liczne pojawy szeliniaków, szczególnie na zrębach (miejsce składania jaj) i uprawach (główne miejsce żeru chrząszczy).
    Obydwa gatunki szeliniaków mają bardzo bogaty rejestr wrogów naturalnych. Zaliczamy do nich wiele owadożernych ssaków i ptaków, liczne drapieżne i pasożytni-cze gatunki stawonogów (Arthropoda) z rzędu równonogich (Isopoda), pajęczaków (Arachnoidea), pareczników (Chilopoda) i owadów - np. z rodzin Carabidae (biegaczowate), Staphylinidae (kusakowate), Elateridae (sprężykowate), Ichneumonidae (gąsienicznikowate), Braconidae (męczelkowate).
    Larwy szeliniaków niszczone są szczególnie przez drapieżne larwy z rodzin Elateridae i Carabidae. Drapieżne gatunki muchówek z rodzaju Laphria (rząd Diptera - muchówki) wysysają owady doskonałe. Natomiast spotykana często w chodnikach larw szeliniaka Brachyopa conica Pz. (rząd Diptera - muchówki, rodzina Syrphidae - bzygowate) nie jest drapieżcą, jak się niekiedy sądzi, gdyż żywi się martwą materią organiczną. Pasożytnicze błonkówki z rodzaju Pimpla (kłowacz) były już omówione. Z rodziny Braconidae należy wymienić pasożytniczą błonkówkę Bracon brachycerus Thoms. Bardzo licznie występują w chodnikach larwalnych nicienie, które spotyka się też pod pokrywami chrząszczy. Są one częściowo pasożytami, częściowo niegroźnymi współmieszkańcami.

Znaczenie gospodarcze

    Jest to typowy szkodnik upraw tylko w stadium imaginalnym. Głównymi roślinami żywicielskimi są sosna pospolita i świerk w wieku 3-6 lat. Obserwowano także żery na wejmutce, sośnie czarnej, jodle i modrzewiach. Z drzew liściastych wybierane są młode dęby oraz szereg innych gatunków. Niekiedy żeruje ten chrząszcz również na igłach, szczególnie w koronach starszych drzew.