Pakt Ribbentrop-Mołotow
Układ o nieagresji między III Rzeszą a ZSRR zawarty 23 sierpnia 1939 r. w Moskwie na
10 lat. Istotną częścią paktu był ściśle tajny Protokół dodatkowy, wytyczający
granice sfer interesów Niemiec i ZSRR w środkowo-wschodniej Europie, uzupełniony i
skorygowany 28 września 1939 r. (m.in. tak zwany czwarty rozbiór Polski oraz w jego
efekcie w 1940 r. włączenie Litwy, Łotwy
i Estonii w skład ZSRR). Złamany przez III Rzeszę w chwili
najazdu na ZSRR dnia 22 czerwca 1941 r. W 1989 r. uznany przez Polskę, a w 1990 r. przez
republiki bałtyckie za niezgodny z prawem międzynarodowym i nieważny od samego
początku.
(...) Rząd ZSRR i Rząd Niemiec kierując się pragnieniem umocnienia sprawy
pokoju między ZSRR i Niemcami, oraz wychodząc z podstawowych założeń
radziecko-niemieckiego układu o neutralności z kwietnia 1926 r. zawarły następujące
porozumienie:
Art. I. Obie Układające się Strony zobowiązują się powstrzymać od wszelkich
aktów gwałtu, wszelkich poczynań agresywnych i wszelkiej napaści jedna na drugą
zarówno każda z nich oddzielnie, jak i wspólnie z innymi państwami.
Art. II. W przypadku, gdy jedna z Układających się Stron stanie się przedmiotem
działań wojennych ze strony państwa trzeciego druga Układająca się Strona nie
będzie popierać tego państwa w żadnej formie.
Art. IV. Żadna z Układających się Stron nie będzie uczestniczyć w
jakimkolwiek ugrupowaniu państw, bezpośrednio lub pośrednio skierowanemu przeciw
drugiej stronie.
Art. V. W przypadku powstania między Układającymi się Stronami sporów, czy
konfliktów dotyczących zagadnień tego czy innego rodzaju, obie strony będą
rozwiązywać te spory, czy konflikty wyłącznie drogą pokojową w trybie przyjaznej
wymiany zdań, lub w koniecznych przypadkach drogą stworzenia komisji dla uregulowania
konfliktu.
(...)
Przy okazji podpisania paktu o nieagresji ZSRR i Niemiec ustalono co następuje:
1. W przypadku nastąpienia terytorialnych lub politycznych zmian na terenach
należących do państw bałtyckich (Finlandia, Estonia, Łotwa i Litwa) północna
granica Litwy stanowić będzie granicę pomiędzy strefami interesów Niemiec i ZSRR. W
związku z tym obie strony uznają interesz Litwy w rejonie Wilna.
2. W przypadku nastąpienia terytorialnych lub politycznych zmian na terenach
należących do państwa polskiego polska granica strefy interesów Niemiec i ZSRR
przebiegać będzie w przybliżeniu po linii rzek Narew, Wisła i San. (...)
4. Niniejszy protokół będzie traktowany przez obie strony jako najściślej
tajny.
Moskwa 23 VIII 1939
|