Wielka Socjalistyczna Rewolucja Październikowa

Rewolucja dokonana z inspiracji bolszewików w dniach 6-7 listopada (24-25 października starego stylu), w stanie narastającego kryzysu politycznego i wobec zbliżających się wyborów do Konstytuanty. Postanowiona na wniosek W.I. Lenina 29 (16) października na posiedzeniu Komitetu Centralnego Socjalistycznej Partii Robotniczej Rosji (bolszewików), została przygotowana przez Komitet Wojskowo-Rewolucyjny pod przewodnictwem L.D. Trockiego.
Zapoczątkowany wystrzałem z krążownika Aurora (sygnał do szturmu na Pałac Zimowy - siedzibę Rządu) doprowadził do obalenia Rządu Tymczasowego i utworzenia bolszewickiego rządu - Rady Komisarzy Ludowych z Leninem na czele.
Oprócz Piotrogrodu do największych walk doszło w Moskwie 7-15 XI 1917. W terminologii komunistycznej rewolucja październikowa zyskała miano "wielkiej socjalistycznej rewolucji", wywarła decydujący wpływ na zmiany w Rosji, związane z wojną domową 1918-1920 oraz z budową ustroju komunistycznego.

Mówili o rewolucji...

"Jeśli w Europie są jeszcze przyjaciele wolności, to powinni oni z szacunkiem schylić głowy przed tą rewolucją, która po tylu stuleciach, dała światu pierwszą próbę zbudowania państwa, rządzonego przez lud i dla ludu."
Anatol France - właśc. François A. Thibault (1844-1924), pisarz franc.; czł. Akad. Franc. Erudyta i bibliofil o wielkiej kulturze humanist., reprezentujący postawę ironicznego sceptycyzmu (powieści: Zbrodnia Sylwestra Bonnard 1881, Gospoda pod Królową Gęsią Nóżką 1893, Poglądy księdza Hieronima Coignarda 1893); po sprawie A. Dreyfusa - w którego obronie występował - zainteresował się problemami społ. i polit. (cykl powieściowy Historia współczesna, Wyspa pingwinów, Bogowie łakną krwi), jednocześnie zajmował się krytyką literacką. W 1921 otrzymał Nagrodę Nobla.

"Rewolucja rosyjska niewątpliwie posunęła naprzód ludzkość. Zapaliła jasny płomień, którego niepodobna zgasić. Założyła ona fundament tej nowej cywilizacji, ku której zapewne dążyć będzie świat."
Javaharlal Nehru - (1889-1964), 1947-64 pierwszy premier niepodległych Indii, współtwórca systemu demokracji parlamentarnej, podwalin państwowości Indii. Zwolennik świeckiego charakteru państwa, gospodarki planowej, interwencjonizmu na rzecz przyspieszenia rozwoju gosp., społ., zmniejszenia dysproporcji dochodów, podniesienia poziomu cywilizacyjnego wsi, wzrostu potęgi Indii.

"Moje osobiste uczucie przed obrazem waszego komunistycznego eksperymentu, tak samo jak uczucie innych ludzi z tej części świata skąd przyjechałem, jest przede wszystkim uczuciem wstydu, że to nie Anglia weszła, zamiast Rosji, jako pierwsza na waszą drogę. Karol Marks liczył na to, że proletariacka rewolucja nastąpi przede wszystkim tam, gdzie kapitalizm jest najbardziej rozwinięty. I razem z Anglią wszystkie zachodnie nacje powinny podzielać to uczucie wstydu i zazdrości waszej sławie. Tu, w Rosji, przekonałem się, że komunizm może wyprowadzić ludzkość z obecnego kryzysu i uratuje przed anarchią i zniszczeniem."
Bernard Shaw, (1856-1950), dramatopisarz angielski, odnowiciel dramatu angielskiego, autor gł. komedii o zabarwieniu satyrycznym, laureat Nagrody Nobla (1925).

"Szanuję w Leninie człowieka, który całą swoją energię, pełne poświęcenie swej osobowości wprzągł w realizację sprawiedliwości społecznej. Ludzie jemu podobni są obrońcami i odnowicielami sumienia ludzkości."
Albert Einstein, (1879-1955), fizyk, twórca szczególnej i ogólnej teorii względności, współtwórca kwantowej teorii promieniowania elektromagnetycznego. W 1921 otrzymał Nagrodę Nobla za odkrycie praw zjawiska fotoelektr. i prace w zakresie fizyki teoretycznej.

"Cóż osiągnęli ludzie, z których winy leje się krew rewolucyjnych narodów? Cóż osiągnęli ci, którzy wierzą, że można rozstrzelać prawdę? Nie zdołali przeszkodzić, by wbrew ich oszczerczej kampanii na świat cały zajaśniało piękno wielkiego ludzkiego ustroju, po raz pierwszy budowanego na ziemi przez rosyjskich odnowicieli świata."
Henri Barbusse, (1873-1935), pisarz francuski. Debiutował zbiorem poezji symbolistycznych, następnie wydał m.in. 2 głośne powieści realistyczne: Piekło i pacyfistyczną W ogniu zawierającą wstrząsający obraz wojny. Od 1923 w FPK; wyrazem jego komunistycznych poglądów są liczne zbiory opowiadań (Force 1926), publicystyka i reportaże z ZSRR.

"Miałem dwadzieścia lat, kiedy dowiedziałem się o Waszej wielkiej rewolucji, dwadzieścia lat po urodzeniu ujrzałem odblask Waszego wielkiego pożaru u siebie w ojczyźnie. Byłem sanitariuszem w jednym ze szpitali w Augsburgu. W następnych latach republiki weimarskiej swoje oświecenie zawdzięczam pracom klasyków socjalizmu pobudzonym do nowego życia Wielkim Październikiem, a także wiadomościom o waszym śmiałym planie zbudowania nowego społeczeństwa. To one przywiązały mnie do tych ideałów i wzbogaciły wiedzę."
Bertol Brecht, 1898-1956, niemiecki pisarz, teoretyk teatru i inscenizator, autor dramatów (Matka Courage...) i utworów prozą (Powieść za 3 grosze).

Cytaty za "Trybuną Ludu" z dnia 6.XI.1980 r.
Notki biograficzne za Encyklopedią Multimedialną PWN