Jurij Andropow

Urodzony w 1914 r. kominista radziecki. Ukończył Instytut Techniki Transportu Wodnego w Moskwie. Sekretarz sekcji Komsomołu. W 1951 r. wszedł w skład Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. W latach 1953-57 ambasador w Budapeszcie. Po powrocie do Moskwy jest odpowiedzialny w KC za kontakty z innymi partiami politycznymi. W latach 1962-67 sekretarz Komitetu Centralnego, w latach 1967-73 zastępca członka Biura Politycznego, jednocześnie od 1967 r. szef KGB (na stanowisku pozostał do 1982 r.). Po śmierci Breżniewa (1982) został wybrany przez zwolenników kontynuowania twardego kursu w polityce zagranicznej i wewnętrznej na sekretarza generalnego KPZR. Zmarł w 1984 r.

Jurij Andropow - zdjęcie wyższej jakości

Leonid Breżniew

Urodzony w 1906 r. komunista radziecki. W 1923 r. został członkiem Komsomołu, w 1931 r. Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików). W 1936 r. uzyskał tytuł inżyniera metalurga. Podczas II wojny światowej był oficerem politycznym na fronckie ukraińskim. Od 1943 r. w stopniu generała brygady. W 1946 r. został sekretarzem komitetu regionalnego Zaporoża. Od 1949 r. członek Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Ukrainy. W 1950 r. został I sekretarzem Komunistycznej Partii Mołdawii (ponownie odłączonej od Rumunii). W latach 1952-54 był zastępcą szefa Głównego Zarządu Politycznego Ministerstwa Obrony, po czym przeniesiony do Kazachstanu, gdzie od 1955 r. jest I sekretarzem lokalnego KC. Od XX Zjazdu KPZR w najwyższych władzach partii. W latach 1960-64 pełnił funkcję przewodniczącego Rady Najwyższej. W 1964 r., po odsunięciu od władzy Chruszczowa został I sekretarzem Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Stopniowo skupiał w swoich rękach wszystkie najważniejsze tytuły i urzędy (w tym marszałka, przewodniczącego Rady Najwyższej itd.). Zmarł w 1982 r.

Leonid Breżniew - zdjęcie wyższej jakości
Leonid Breżniew - zdjęcie
Leonid Breżniew i Konstantin Czernienko
Leonid Ilicz na polowaniu w Białowieży
Leonid Breżniew i Nikita Chruszczow

Nikita Chruszczow

Urodzony w 1894 r. komunista radziecki. Uczestnik rewolucji październikowej i wojny domowej. W 1929 r. ukończył studnia w Akademii Przemysłu w Moskwie. W 1931 r. został powołany na sekretarza jednego z rejonowych komitetów moskiewskich. Od 1934 r. w KC WKP(b). W czasie II wojny światowej członek rad wojennych kilku frontów. W latach 1939-64 członek Biura Politycznego KC KPZR. W latach 1938-41 i 1947-49 I sekretarz Komunistycznej Partii Ukrainy. Po śmierci Stalina odsuwa od władzy tzw. trójkę rządzącą (Malenkow - Kaganowicz - Mołotow) i od września 1953 r. staje na czele partii. W marcu 1956 r. na XX Zjeździe KPZR wygłasza słynny referat poświęcony kultowi jednostki i zbrodniom Stalina. Zainicjował szereg reform gospodarczych i systemowych. Zostaje odsunięty od władzy w wyniku wewnątrzpartyjnego zamachu stanu. Zarzucono mu "subiektywizm i woluntaryzm w kierowaniu partią". Zmarł w 1971 r.

Tajny referat Chruszczowa, XX Zjazd KPZR

Stalin i Chruszczow na trybunie kremlowskiej
Stalin, Mao i Chruszczow
Leonid Breżniew i Nikita Chruszczow
Nikita Chruszczow - inne zdjęcie

Konstantin Czernienko

Urodzony w 1911 r. radziecki działacz polityczny i państwowy. W 1976 r. został sekretarzem KC KPZR, w 1977 r. zastępcą członka Biura Politycznego, a w 1978 r. został członkiem Biura Politycznego KC KPZR. W lutym 1984 r. objął funkcję sekretarza generalnego KC KPZR, w tym samym roku został przewodniczącym Rady Najwyższej ZSRR. Zmarł w 1985 r.

Leonid Breżniew i Konstantin Czernienko
Konstantin Czernienko - zdjęcie

Michaił Gorbaczow

Urodzony w 1931 r. polityk radziecki, działacz KPZR, prawnik. Pierwszy prezydent Związku Radzieckiego w okresie od marca 1990 do grudnia 1991 r. W latach 1970-78 I sekretarz Stawropolskiego Krajowego Komitetu KPZR, od 1978 r. sektetarz KC, od 1980 r. członek Biura Politycznego KC KPZR. Od marca 1985 r. sekretarz generalny partii. Inicjator i rzecznik przebudowy (pieriestrojki) gospodarki radzieckiej i jawności (głasnost'i) w życiu politycznym. W 1987 r. zapoczątkował reformę systemu politycznego (doprowadziła m.in. do zmiany konstytucji radzieckiej i ustanowienia stanowiska prezydenta). W 1989 r. doprowadził do wycofania wojsk radzieckich z Afganistanu i zaniechania strategii konfrontacji polityczno-militarnej. Zaakceptował zjednoczenie Niemiec w 1990 r. Po zamachu stanu (19-21 sierpień 1991 r.) przywrócony na stanowisko prezydenta przez Radę Najwyższą. W sierpniu 1991 r. zrezygnował z funkcji sekretarza generalnego KPZR. Jest autorem książki "Przebudowa i nowe myślenie dla naszego kraju i dla całego świata". Jest laureatem pokojowej nagrody Nobla.

Michaił Gorbaczow - zdjęcie

Ławrientij Beria

Ławrientij Pawłowicz Beria (1899-1953). Marszałek Związku Radzieckiego.
Urodzony w gruzińskim mieście Merkeuli. W latach 30. Beria był sek.gen. KC Komunistycznej Partii Gruzji. Był jednym z 2 spośród 11 sekretarzy obwodowych, którzy przeżyli stalinowską czystkę (drugim był N. Chruszczow). W 1938 roku z polecenia Stalina, Beria został szefem ludowego komisariatu spraw wewnętrznych (NKWD). W trakcie rządów Berii terror lat 1936-38, znany jako "jeżowszczyzna" zelżał, jednak tortury, bezprawne uwięzienia i wysyłanie milionów ludzi do łagrów były na porządku dziennym. W 1940 roku Beria podpisał dokument, na mocy którego rozstrzelano polskich oficerów i przedstawicieli inteligencji znajdujących się w obozach jenieckich. Po śmierci Stalina w 1953 roku, Beria stał się najsilniejszą osobą w państwie. W tym samym roku, na posiedzeniu Prezydium KC KPZR, został aresztowany pod zarzutem szpiegostwa, sabotażu i molestowania nieletnich (!). Po krótkim procesie został skazany na śmierć i stracony.

Zdjęcie
Zdjęcie - Stalin, Swietłana i Beria

Feliks Dzierżyński

Urodzony w 1877 r. działacz ruchu robotniczego, bolszewik. Pochodził z polskiej szlachty. W 1895 r. przerwał studia, aby poświęcić się pracy w SDKPiL. Początkowo sympatyk, a następnie członek partii bolszewickiej. Zesłany na Syberię w latach 1897-1908 i 1912-1917. Po powrocie do Piotrogrodu od sierpnia 1917 r. członek RKP(b). Był jednym z głównych organizatorów rewolucji październikowej. Stanął na czele Nadzwyczajnej Komisji do Walki z Kontrrewolucją (czeka), od 1922 r. GPU. W 1924 r., po śmierci Lenina, aktywnie popierał Stalina. Zmarł na posiedzeniu Komitetu Centralnego w 1926 r. Odpowiedzialny za liczne zbrodnie.

Biografia propagandowa

Obraz
Dzierżyński w Zurychu, 1910 r.
Lenin, Stalin i Dzierżyński, 1918 r.
Dzierżyński, Julian Marchlewski i Feliks Kon - Tymczas. Komitet Rew. Polski, 1920 r.
Dzierżyński z Ordżonikidze w Suchumi, grudzień, 1922 r.
Dzierżyński w pracy jako Ludowy Komisarz Komunikacji, 1924 r.
Dzierżyński i Stalin, 1925 r.
Dzierżyński w podróży służbowej, dworzec leningradzki, luty 1926 r.
Dzierżyński z Kirowem na XXIII Nadzwyczajnej Komisji Gubernialnej WKP(b), luty 1926 r.
Trumna z ciałem D. niesiona przez członków KC WKP(b) na czele ze Stalinem (na biało), Plac Czerwony, dnia 22 lipca 1926 r.
Grób Dzierżyńskiego pod ścianą Kremla na Placu Czerwonym obok Mauzeoleum

Pomnik Dzierżyńskiego w W-wie na pl. Dzierżyńskiego (ob. Bankowy), zburzony 1989 r.

Lew Kamieniew (Rosenfeld)

Lew Kamieniew (właść. Rosenfeld) (1883-1936). Urodzony w 1883 roku. Współzałożyciel Socjaldemokratycznej Robotniczej Partii Rosji. Od 1914 roku, redaktor "Prawdy". Aresztowany i wypuszczony po wybuchu Rewolucji w 1917 roku. W tym samym roku został wybrany do Komitetu Centralnego. Wraz z Zinowjewem przeciwstawiał się przewrotowi, ale mimo to został mianowany szefem Rady Moskiewskiej. W 1923 roku, wraz z Zinowjewem i Stalinem utworzył "trojkę" przeciwko Trockiemu. W 1925 wyszedł z sojuszu ze Stalinem i dołączył do antystalinowskiej opozycji. Wydalony z partii w 1927 roku, poddał się i został do niej ponownie przyjęty w 1928. W 1932 roku został (wraz z Zinowjewem) po raz kolejny wyrzucony z WKP(b) i wygnany. W 1934 roku został aresztowany. Był jednym z głównych oskarżonych w pierwszym procesie moskiewskim. W 1936 skazany na śmierć za działalność kontrrewolucyjną i stracony.

Wiaczesław Mołotow

Właściwie W. M. Skriabin, urodzony w 1890 r. działacz komunistyczny i państwowy ZSRR. W latach 1921-57 we władzach KPZR. W okresie od 1930 do 1941 r. na czele Rady Komisarzy Ludowych (potem zastępca Stalina). W latach 1939-49 oraz 1953-56 minister spraw zagranicznych. W sierpniu 1939 r. sygnatariusz paktu Ribbentrop-Mołotow. W 1956 r. odsunięty przez N. S. Chruszczowa od działalności politycznej. Zmarł w 1986 r.

Lenin, Stalin i Mołotow w redakcji "Prawdy"
Jagoda, Mołotow, Ordżonikidze i Stalin
Stalin, Ribbentrop i Mołotow - toast za zdrowie Fuehrera (sic!)

Konstanty Rokossowski

Konstanty Rokossowski (1896-1968). Marszałek Związku Radzieckiego i Polski. Urodzony w Warszawie 21 grudnia 1898 roku. Syn kolejarza. Od 1914 roku w carskiej armii, a od 1918 w Armii Czerwonej. W trakcie wojny domowej służył na wschodnim froncie dowodząc pułkiem. Od 1919 roku członek Rosyjskiej Komunistycznej Partii (bolszewików). Po wojnie uczył się na Wojskowej Akademii im. Frunzego. W latach 30. stał się jedną z ofiar czystek i trafił do łagru. Na fali zwolnień z więzień został uwolniony i przywrócony do pracy w wojsku. W trakcie II wojny światowej uczestniczył w wielu najważniejszych operacjach (Moskwa, Stalingrad, Kursk). W 1944 roku był jednym ze współautorów Operacji Białoruskiej. 29 lipca 1944 roku mianowany marszałkiem Związku Radzieckiego. W ostatnim okresie wojny dowodził wyzwalaniem terenów polskich. Po wojnie pozostał w kraju, gdzie organizował nową polską armią. Od 1949 roku minister obrony narodowej Polski. Od 1950 roku członek Biura Politycznego PZPR, a od 1952 roku wicepremier. Od 1955 dowódca zjednoczonych wojsk Układu Warszawskiego. Po dojściu Gomułki do władzy, zmuszony do opuszczenia Polski. W 1956 roku objął funkcję wiceministra obrony narodowej ZSRR, którą pełnił do 1958 roku. Zmarł 3 sierpnia 1968 roku w Moskwie.

Obraz

Lew Trocki

Trocki Lew Dawidowicz, właściwie Lejba Bronstein, urodzony w 1879 r. radziecki polityk. W 1896 r. wstąpił do rosyjskiego ruchu robotniczego. W latach 1899-1902 w więzieniu i na zesłaniu. Na emigracji, w latach 1902-1905 współpracował z W. I. Leninem, od 1902 r. wydając w Londynie pismo Iskra. Uczestniczył w rewolucji 1905-1907 (będąc przewodniczącym Rady Delegatów Robotniczych w Petersburgu), po jej upadku udał się na emigrację. Po wybuchu rewolucji lutowej przybył do Rosji. W lipcu 1917 wstąpił do Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (bolszewików) i wszedł do jej Komitetu Centralnego, jako najbliższy współpracownik Lenina. Ponownie objął funkcję przewodniczącego Rady Delegatów Żołnierskich i Robotniczych w Piotrogrodzie (Petersburgu). Podczas rewolucji październikowej został komisarzem ludowym spraw zagranicznych, negocjował brzeski traktat pokojowy, następnie objął funkcję komisarza spraw wojskowych i morskich. Był jednym z organizatorów Armii Czerwonej. Zwolennik "rewolucji permanentnej" obejmującej całą Europę. W 1919 r. został członkiem Komitetu Wykonawczego Międzynarodówki Komunistycznej i Biura Politycznego WKP(b). Po śmierci Lenina w 1924 r. wszedł w konflikt ze Stalinem. Od 1924 r. stopniowo usuwany ze stanowisk politycznych, m.in. w 1925 r. ze stanowiska szefa armii, w 1926 r. z Biura Politycznego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików), w 1927 r. z władz Międzynarodówki Komunistycznej, a następnie z partii. W 1929 r. został wydalony z ZSRR i pozbawiony obywatelstwa (1932). Przebywał na emigracji w Turcji, Francji, Norwegii i w Meksyku. Z zagranicy toczył walkę ze Stalinem. W 1938 r. utworzył IV Międzynarodówkę. 20 sierpnia 1940 został zamordowany na rozkaz Stalina w Meksyku przez agenta KGB.

Trocki pośród żołnierzy podczas Rewolucji Październikowej
Lenin, Kamieniew i Trocki
Lenin, Kamieniew i Trocki na Placu Teatralnym w Moskwie, 1920 r.
Lenin, Kamieniew i Trocki na Placu Teatralnym w Moskwie, 1920 r. #2
Zdjęcie
Obrazek, głowa

Trockizm

Zespół poglądów L.D. Trockiego i jego zwolenników, a także działających do dzisiaj, głównie w krajach zachodnich, ich kontynuatorów (neotrockizm); jest jedną z odmian komunizmu; powstał w latach 20. XX w. w toku sporu o taktykę partii bolszewickiej i światowego ruchu komunistycznego; charakterystyczne elementy trockizmu: teoria permanentnej rewolucji, negacja stalinowskiej teorii o możliwości zbudowania socjalizmu tylko w jednym kraju (teza, że warunkiem powstania socjalizmu jest dokonywanie rewolucji w skali światowej), interpretacja zasady centralizmu demokratycznego w partiach komunistycznych dopuszczająca dyskusję i działalność frakcyjną, krytyka ZSRR jako zdegenerowanego państwa robotników i partii komunistycznej, zatracającej charakter partii robotniczej.

Neotrockizm

Nurt ideologiczny i polityczny powstały po II wojnie światowej, jest próbą przystosowania trockizmu do współczesnych warunków politycznych; stawia sobie za cel obalenie systemu kapitalistycznego; podzielony na kilka odłamów skupionych w IV Międzynarodówce, pozbawiony szerszych wpływów.

Kliment Woroszyłow

Kliment Jefimowicz Woroszyłow (1881-1969). Marszałek Związku Radzieckiego, dwukrotny Bohater Związku Radzieckiego.
Od 1903 roku członek Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji. Szybko zbliżył się do Włodzimierza Lenina. Od 1907 roku więziony w carskich więzieniach. W trakcie wojny walczył z Niemcami. Od 1917 roku walczył z antybolszewickimi "elementami" na Ukrainie. W latach 1918-20 członek Rady Wojskowo-Rewolucyjnej I Armii Konnej. Wraz z Józefem Stalinem bronił Carycyna (Stalingrad). Od 1921 roku członek KC RKP(b). Po śmierci Michaiła Frunzego w 1925 roku, został narkomem ds. wojskowych i przewodniczącym Rady Wojskowo-Rewolucyjnej ZSRR. Szybko awansował i już w rok później był członkiem Politbiura WKP(b), w którym pozostał do 1952 roku. Od 1935 wraz z Jegorowem, Tuchaczewskim, Bluecherem i Budionnym został mianowany pierwszym Marszałkiem Związku Radzieckiego. Współodpowiedzialny za czystkę w wojsku, w wyniku której zginęło niemal 10.000 oficerów. Po niepowodzeniach w trakcie kampanii fińskiej, został mianowany zastępcą przewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych ZSRR. W trakcie II wojny światowej, członek Państwowego Komitetu Obrony i Kwatery Głównej. W 1952 Stalin umieścił go na liście ofiar najbliższej czystki w wojsku i partii i odsunął go od władzy. W latach 1953-60, po śmierci Stalina został przewodniczącym Prezydium Rady Najwyższej ZSRR. W 1960 za wystąpienie wraz z tzw. grupą Mołotowa przeciwko Nikicie Chruszczowowi, odwołany ze wszystkich stanowisk. Po obaleniu Chruszczowa i dojściu do władzy Leonida Breżniewa, zaczął ponownie pojawiać się na oficjalnych uroczystościach.

Obraz

Grigorij Zinowjew (Apfelbaum)

Grigorij Zinowjew (właść. Apfelbaum) (1883-1936). Urodzony w Rosji. Jeden z założycieli Socjaldemokratycznej Robotniczej Partii Rosji. Od 1907 roku członek Komitetu Centralnego. Do roku 1917, był najbliższym współpracownikiem Włodzimierza Lenina. Początkowo wraz z Kamieniewem był przeciwny wywoływaniu Rewolucji, jednak mimo to został mianowany Szefem Rady Piotrogrodzkiej, a następnie sekretarzem generalnym Kominternu. W 1923 wraz z Kamieniewem i Stalinem, utworzył tzw. "trojkę" do zwalczania Lwa Trockiego. W 1925 wyszedł z sojuszu ze Stalinem i dołączył do antystalinowskiej opozycji. Wydalony z partii w 1927 roku, poddał się i został do niej ponownie przyjęty w 1928. W 1932 roku został (wraz z Kamieniewem) po raz kolejny wyrzucony z WKP(b) i wygnany. W 1934 roku został aresztowany. Był jednym z głównych oskarżonych w pierwszym procesie moskiewskim. W 1936 skazany na śmierć za działalność kontrrewolucyjną i stracony.